همه چیز در مورد ارتودنسی در بارداری

نکات کلی در مورد ارتودنسی در بارداری

آیا انجام درمان های ارتودنسی در بارداری نسبت به سایر اوقات متفاوت است؟ اگر در حین درمان ارتودنسی زنی باردار شود آیا باید درمان خود را متوقف کند؟ آیا لازم است اقدامات خاصی در جهت ادامه درمان ارتودنسی در حین دوران بارداری انجام گیرد؟ این موارد چند نمونه از سوالات متداولی بود که درباره ارتودنسی و دوران بارداری به صورت همزمان در ذهن مردم شکل می گیرد. به طور کلی می توان گفت که در اصل هیچ مشکلی موجب جلوگیری از ادامه اقدامات ارتودنسی و یا شروع به درمان ارتودنسی در دوران بارداری نخواهد شد. در صورتی که باردار هستید و قصد دارید تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرید توصیه می شود حتماً به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنید و در این خصوص با وی مشورت نمایید.

یکی از نکات حائز اهمیت در دوران بارداری مراقبت از سلامتی مادر باردار است تا روی سلامت کودک و جنین تاثیر منفی نگذارد. به این ترتیب کلیه مواد غذایی مصرفی مادر باردار، اقدامات زیبایی که مادران باردار انجام می دهند، ورزش ها و درمان بیماری ها روی جنین تاثیر می گذارد. بنابراین باید کلیه این موارد به گونه‌ ای تحت کنترل قرار بگیرند که هیچ تاثیر بدی روی بارداری و جنین نداشته باشند. از این نظر انجام درمان ارتودنسی در بارداری عاملی است که باید حتماً در نظر گرفته شود و به این منظور باید با یک متخصص زنان و زایمان و یک متخصص ارتودنسی در این خصوص مشورت نمایید تا از بی خطر بودن این روش در دوران بارداری اطمینان حاصل کنید.

برخی از زنان در مدتی که تحت درمان ارتودنسی هستند، تصمیم می گیرند باردار شوند. نکته خوب این امر این است که بنا بر تحقیقات انجام گرفته در این حوزه، درمان ارتودنسی در بارداری هیچ خطری برای کودک ندارد. البته مادران باردار باید توجه داشته باشند حتماً متخصص ارتودنسی خود را از باردار بودن خود آگاه کنند تا از انجام آزمایش هایی مانند تصویربرداری با پرتو ایکس از دندان ها که می تواند برای جنین خطرناک باشد، خودداری نمایند.

ارتودنسی در بارداری

با توجه به اینکه طول درمان های دندانپزشکی و خصوصاً ارتودنسی تا حدودی طولانی است و ممکن است بین ۱۲ تا ۲۴ ماه طول بکشد، ممکن است عده زیادی از بیماران تصمیم بگیرند که در طول این مدت باردار شوند. البته بهتر است قبل از اقدام به بارداری برای شروع درمان ارتودنسی به ارتودنتیست مراجعه کنند تا بتوانند کلیه آزمایش هایی که برای ارتودنسی مورد نیاز است از جمله گرفتن تصاویر پرتو ایکس را به صورت کامل انجام دهند. متخصصان ارتودنسی معمولاً برای بیماران باردار از روش های ارتودنسی متحرک یا الاینرهای شفاف استفاده می کنند. با استفاده از این روش های درمانی مراقبت از بهداشت دهان و دندان خصوصاً در دوران بارداری و تحت درمان ارتودنسی ساده تر خواهد بود و احتمال ابتلا به مشکلات لثه یا سایر ناراحتی هایی که براکت های دندانی ثابت به دنبال دارند را کاهش می دهد.

در نهایت ممکن است برخی از بیماران تصمیم بگیرند دندان‌ های خود را در حین بارداری توسط ارتودنسی مرتب کنند. در این حالت باید گفت شروع درمان ارتودنسی در بارداری کمی مشکل‌ ساز است. دلیل این امر آن است که بدون انجام آزمایش های تشخیصی مانند رادیوگرافی پانوراما که با آن تصویر واضحی از تمام دندان ها دیده می شود و تصاویر پرتو ایکس، تشخیص و برنامه ‌ریزی مناسب جهت درمان ارتودنسی امری دشوار است و ممکن است با خطا روبرو شود.

ارتودنسی در بارداری

بهترین و بدترین زمان برای شروع ارتودنسی در بارداری

یک زن باردار در حین دوران بارداری تغییرات هورمونی خاصی را تجربه می‌ کند که می ‌تواند خطر ابتلا به مشکلات دندانی مانند التهابات لثه را افزایش دهد. به طور معمول این التهابات لثه در اثر تجمع پلاک های دندانی اتفاق می ‌افتد. با توجه به اینکه در مدت درمان ارتودنسی به دلیل سخت بودن تمیز کردن براکت های دندانی، احتمال تجمع پلاک های دندانی افزایش یافته، خطر التهاب لثه زیاد می ‌شود. این امر می‌ تواند برای زنان باردار خطرناک باشد.

البته این به این معنی نیست که زنان نمی توانند تحت درمان ارتودنسی در بارداری قرار بگیرند، بلکه زنان باردار در صورت اقدام به درمان ارتودنسی باید بهداشت دهان و دندان خود را نسبت به سایر افراد بیشتر رعایت کنند. به این منظور باید از مسواک‌ های مخصوص استفاده کرده، دندان ها را نخ دندان کشیده با دهان شویه شستشو دهند، زیرا همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره شد باردار شدن می ‌تواند خطر التهابات لثه را تا حد زیادی افزایش دهد.

بدترین زمان برای انجام هر گونه درمان دندانپزشکی نظیر درمان ارتودنسی، سه ماهه اول دوران بارداری است. زیرا در سه ماهه اول دوران بارداری جنین در حال رشد است و قلب، مغز، سیستم عصبی و غیره در او در حال تشکیل است. بنابراین در این مرحله توصیه می شود مادران باردار فقط تحت درمان های ضروری دندانپزشکی قرار بگیرند.

ارتودنسی در بارداری

از سه ماهه دوم بارداری، زنان باردار می توانند تحت هرگونه درمان دندانپزشکی قرار بگیرند، زیرا در این دوران حتی با استفاده از بی ‌حسی های موضعی نیز کاملاً بی خطر خواهد بود. با این حال نباید فراموش کرد که آگاه کردن متخصص ارتودنسی از وضعیت بارداری امری به شدت ضروری است، زیرا متخصص ارتودنسی باید هنگام انجام هر اقدام دندانپزشکی، مضرات آن برای مادر باردار و جنین را در نظر داشته باشد.

به عنوان مثال متخصصین ارتودنسی استفاده از اکسید نیتروژن در سه ماهه اول و سوم بارداری را به هیچ عنوان توصیه نمی کنند، زیرا اکسید نیتروژن می تواند عضلات رحم را بیش از حد تحریک کرده و موجب سقط جنین و یا ایجاد انقباضات زیاد و خطر تولد زودرس در سه ماهه سوم بارداری شود. به این منظور باید توجه داشت در صورتی که زن باردار پیش از این سابقه سقط جنین یا تولد زودرس داشته باشد، توصیه می شود حتما از اقدام به درمان ارتودنسی خودداری کند.

ارتودنسی در بارداری

اول زایمان بعد ارتودنسی

با وجود همه اطلاعاتی که پیش از این نیز به آن اشاره شد، توصیه می شود بیمار قبل از شروع به درمان ارتودنسی، بارداری خود را به پایان برساند تا بدون هیچ مشکلی نوزاد را به دنیا بیاورد. بنابراین بیمار می تواند به راحتی کلیه آزمایش ها و تصویربرداری هایی که باید قبل از اقدام به درمان ارتودنسی انجام شود را تهیه کند.

پیش از شروع درمان ارتودنسی آزمایش هایی وجود دارد که ممکن است هیچ خطری برای مادران باردار نداشته باشد، مانند تصویربرداری های ساده از صورت، دندان ها و قالب کلی فک بیمار. اما در مواردی مانند تصویربرداری با پرتو ایکس، این آزمایش ها می تواند برای مادر باردار و جنین وی خطر آفرین باشد.

در برخی موارد بیمار قبل از بارداری برای انجام معاینات تصویربرداری پرتو ایکس به متخصص ارتودنسی و دندان پزشک مراجعه می ‌کند. در این هنگام هیچ خطری بارداری آینده مادر را تحت تاثیر قرار نمی دهد. همچنین عده ای از متخصصان بیان می کنند، محافظ هایی روی شکم مادران باردار قرار می گیرد که مانع از ورود پرتو ایکس به شکم آن ها خواهد شد و بنابراین هیچ خطری آن ها را تهدید نخواهد کرد.

جدا از همه مواردی که ذکر شد، مادران باردار عموماً در ماه های آخر بارداری ناراحتی ‌های زیادی را تجربه می‌ کنند و همین امر نشستن روی صندلی دندان پزشکی و قرار گرفتن تحت درمان ارتودنسی را برای مدت طولانی بسیار دشوار می ‌کند. بنابراین بهتر است صبر کنید تا کودک شما متولد شود و سپس تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرید.

ارتودنسی در بارداری

توقف درمان ارتودنسی در بارداری

آیا توقف درمان ارتودنسی در بارداری امری ضروریست؟ جواب این سوال خیر است، زیرا در صورت بارداری  بعد از شروع درمان ارتودنسی هیچ خطری مادر باردار و جنین را تحت تاثیر قرار نمی دهد. فقط باید ارتودنتیست خود را در جریان بگذارید تا در صورت نیاز به انجام هر یک از اقدامات و آزمایش های پیشرفته با مشکلی روبرو نشود.

بنابراین در صورتی که بخواهیم این مقاله را در چند پاراگراف خلاصه کنیم، توصیه می ‌شود در دوران بارداری به هیچ عنوان درمان ارتودنسی را شروع نکنید، زیرا در این دوران نمی توانید اقدامات لازم که باید پیش از شروع به درمان ارتودنسی صورت بگیرد را به خوبی انجام دهید و از آن جمله می ‌توان به انجام آزمایش ها و تصویربرداری های پرتو ایکس اشاره کرد. اما در صورتی که بیمار تحت درمان ارتودنسی قرار داشته باشد و سپس باردار شود، نیازی نیست که درمان ارتودنسی متوقف شود، زیرا هیچ خطری مادر و جنین را تهدید نمی‌ کند. در این حالت تنها باید متخصص ارتودنسی خود را از بارداری خود مطلع کنید تا اقدامات مناسب را با احتیاط انجام دهد و مراقبت ‌های ویژه ‌ای برای بهداشت دهان و دندان و تمیز کردن دندان ها با استفاده از نخ دندان، مسواک و دهان شویه به شما آموزش دهد.

بنابراین یک زن می‌ تواند در دوران بارداری تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرد. با این حال باید عوامل زیر را در نظر داشته باشید که ممکن است برای سلامت مادر باردار و جنین خطرناک باشد.

ارتودنسی در بارداری

عوامل خطرزا برای سلامت جنین طی درمان ارتودنسی در بارداری

انجام آزمایشات و تصویربرداری های خاص مانند تصویربرداری های پرتو ایکس می‌ تواند موجب ایجاد برخی مشکلات در شکل گیری جنین و رشد او به ویژه در سه ماهه اول بارداری شود. بنابراین انجام این آزمایش ها در دوران بارداری ممنوع است و همین امر موجب می شود متخصص ارتودنسی نتواند به خوبی مشکلات دهان و دندان بیمار را تشخیص داده و اقدامات درمانی مناسب را برای او انتخاب کند. اما اگر زن بارداری پیش از اقدام به بارداری آزمایش ها و تصویربرداری های پرتو ایکس خود را انجام داده باشد، متخصص ارتودنسی می تواند تشخیص خوبی نسبت به مشکلات او پیدا کند. بنابراین توصیه می شود بیماران قبل از اقدام به بارداری آزمایشات، تصویربرداری پرتو ایکس و رادیوگرافی پانوراما را انجام دهند و سپس بدون هیچ نگرانی درمان ارتودنسی در بارداری خود را آغاز کنند.

التهابات لثه در دوران بارداری در نتیجه تغییرات هورمونی که در بدن مادران باردار اتفاق می ‌افتد ایجاد می شود و در میان زنان باردار امری بسیار شایع است. این نوع از التهابات لثه را می ‌توان با رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان به صورت روزانه مدیریت کرد و همین امر از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده، نمی‌گذارد که بیماری پیشرفت کند و به پریودنتیت تبدیل شود.

بسیاری از زنان باردار از وسایل ارتودنسی ثابت خود ناراضی هستند و براکت های دندانی ثابت آن ها را اذیت می ‌کند. در برخی موارد ممکن است زنان باردار در ناحیه فک و دندان خود احساس درد کنند. در این هنگام این زنان تنها مجاز هستند از استامینوفن استفاده کنند زیرا این دارو یکی از معدود داروهایی است که در دوران بارداری می توان مصرف کرد و روی سلامت جنین تاثیر منفی نمی گذارد. البته توجه داشته باشید میزان مصرف و زمان آن بسته به توصیه پزشک متفاوت خواهد بود.

ارتودنسی در بارداری

سخن نهایی در مورد ارتودنسی در بارداری

توصیه اصلی ما این است که زنان زمانی که تحت درمان ارتودنسی در بارداری قرار می گیرند، بهداشت دهان و دندان خود را حتماً رعایت کنند، پس از صرف هر وعده غذایی دهان خود را شستشو داده، از مسواک‌ های مخصوص استفاده کنند. ۲ بار در طول روز نخ دندان بکشند و از خوردن غذاهایی که بهداشت دهان و دندان را به خطر می اندازند، پرهیز کنند. بنابراین از ابتلا به کلیه بیماری ها جلوگیری خواهد شد.

بنابراین توصیه می شود در صورتی که قصد قرار گرفتن تحت درمان ارتودنسی را دارید، حتما پیش از باردار شدن با یک متخصص زنان و زایمان و یک متخصص ارتودنسی در این خصوص مشورت نمایید و کلیه ازمایش های مورد نیاز برای درمان ارتودنسی از جمله تصویربرداری پرتو ایکس و رادیوگرافی پاناروما را پیش از بارداری انجام دهید. علاوه بر این با وجود اهمیت تغذیه غنی از پروتئین مادر در دوران بارداری، هنگام قرار گرفتن تحت درمان ارتودنسی باید از مصرف برخی غذاهای ترد، سفت و چسبناک مانند استیک گوشت، هویج، سیب و … جلوگیری کرد. پس لازم است حتما دقت کنید مواد غذایی مورد نیاز برای رشد و سلامت جنین از سایر منابع غذایی که برای براکت های دندانی آسیب زا نیستند، تامین شوند. ضمنا توصیه می شود در این دوران با توجه به افزایش خطرات ابتلا به بیماری های دهان و دندان مانند التهابات لثه حتماً مراقبت ‌های دهان و دندان را جدی تر پیگیری کنید. بنابراین باید روزانه دوبار مسواک کنید، از نخ دندان مخصوص استفاده کنید و با پس از هربار مصرف مواد غذایی با دهانشویه های مخصوص دهان خود را بشویید.