در این نوشته می خوانید:
در درمان های مرتبط با ارتودنسی گاه به دلیل عدم فضای کافی برای رشد، به هم ریختگی و ازدحام دندان ها آنقدر زیاد است که کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی یکی از گزینه هایی است که متخصص ارتودنسی در نظر خواهد گرفت. در اینجا این سوال پیش می آید که آیا راه دیگری غیر از کشیدن دندان های دائمی نیز وجود دارد تا از این موضوع، بخصوص در حالتی که دندان ها سالم هستند، جلوگیری شود؟
به طور کلی، کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی برای اینکه شلوغی دندان ها از بین برود، از جمله مسائلی است که در جامعه متخصصان ارتودنسی همواره مورد بحث قرار می گیرد.
یکی از جمله گزینه هایی که همواره در پزشکی و دندانپزشکی مورد توجه قرار می گیرد، از بین بردن بافت سالم است. انتخاب چنین گزینه هایی واقعا منحصربفرد و چالش برانگیز خواهد بود. به همین دلیل، همیشه باید به دنبال یافتن راه های جدید بود تا بتوان بدون آسیب یا حذف قسمت های سالم، به درمان یا ترمیم بخش آسیب دیده پرداخت.
در این مقاله قصد داریم درباره شلوغی دندان ها و کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی، به منظور ایجاد فضای خالی صحبت کنیم.
در روش های ارتودنسی مرسوم، گاهی لازم است دندان هایی کشیده شود تا ازدحام دندان ها کاهش پیدا کند. پس از اینکه فضای کافی برای مرتب شدن دندان ها بر روی فک بالا و پایین ایجاد گردید، دندان های بالا و پایین را مرتب خواهند کرد تا در یک نظم عالی بر روی هم و به شیوه ای متناسب تراز شوند.
کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی، به منظور از بین بردن بی نظمی های موجود در دندان ها، بسیار مفید به نظر می رسد. به طوری که متخصصان ارتودنسی توانسته اند با این روش، در طول سالیان متمادی دندان های به هم ریخته افراد را نظم داده و بدون کوچکترین مشکل به حالت منظم در آورند.
درمان ارتودنسی از طریق کشیدن دندان های سالم هم می تواند مانند هر درمان دیگری، عوارض و اثرات جانبی خود را داشته باشد. هر شخص باید پیش از اینکه فرایند درمان ارتودنسی را با کشیدن دندان های سالم انجام دهد، عوارض جانبی آن را بشناسد.
کشیدن دندان های سالم برای ایجاد فضای خالی و رفع شلوغی دندان ها، درد و تورم در پی خواهد داشت. به طوری که حتی تا 12 ساعت خونریزی لثه طبیعی خواهد بود و بیشتر از آن را باید با دنداتپزشک در میان گذاشت.
گاهی ممکن است فرد در اثر کشیدن دندان دچار تهوع و استفراغ گردد که آن هم طبیعی است. برخی عوارض نظیر تنگی نفس و درد در ناحیه قفس سینه بسیار نادر است؛ با این حال ممکن است افراد با آن ها روبرو شوند. آنچه مهم است مدت زمان مشاهده این عوارض خواهد بود که نباید زیاد طولانی گردد و در صورت ادامه دار شدن حتما باید به پزشک معالج ارجاع داده شود.
با همه توضیحات داده شده، اگر در انتخاب دندانپزشک خود دقت لازم را داشته باشید و سعی کنید مجرب ترین و معتمدترین متخصص ارتودنسی را انتخاب کنید، قطعا تصمیم او از روی آگاهی کامل و در نظر گرفتن همه جوانب خواهد بود. به این ترتیب، کشیدن تعدادی از دندان ها برای شروع درمان قطعا به نفع شما است.
به طور کلی، یک متخصص ارتودنسی برای شروع درمان و رفع شلوغی های موجود، باید معاینات دقیقی انجام دهد. باید گفت همیشه هم قرار نیست دندان های سالم کشیده شوند. در صورتی که فرد دندان خراب، پوسیده و دچار آبسه داشته باشد، برای اینکه فضای لازم ایجاد گردد، اول این دندان ها در صورت امکان کشیده می شوند. پس از آن در صورتی که فضای آزاد شده کافی نباشد، دندان های سالم را اولویت بندی می کنند.
دندان های پر شده و روکش شده در اولویت بعدی متخصص ارتودنسی قرار می گیرند و در نهایت، در صورت لزوم دندان های سالم کشیده می شوند.
در فرایند کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی، دندان هایی که در انتهای قوس دهانی هستند یعنی 4 یا 5 در اولویت قرار می گیرند. نکته ای که باید در کشیدن دندان ها رعایت شود، رعایت قرینگی دندان ها است. در حقیقت، اگر یکی از دندان های سمت راست فک بالا حذف شود حتما باید معادل با همان دندان در سمت چپ هم حذف گردد.
ممکن است در ابتدای کار، فضای خالی ایجاد شده در اثر حذف دندان ها کمی ناخوشایند به نظر برسند. اما اگر کمی صبر داشته باشید و تحمل کنید، می توانید با ارتودنسی تمام این فضاها را از بین ببرید.
کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی، بسته به وضعیت دندان مورد نظر، از دو طریق با جراحی و بدون جراحی می تواند انجام گیرد. در هر دو حالت از مواد بی حسی استفاده می شود که کمی پس از خارج کردن دندان از فک، این بی حسی از بین خواهد رفت.
چه جراحی داشته باشید و چه نداشته باشید، در هر صورت درد، خونریزی و تورم در ابتدای کار، امری غیر قابل اجتناب خواهد بود.
بنابراین در صورت داشتن این علایم نگران نباشید، بخصوص اگر دندان شما به گونه ای است که ریشه آن عمیق و قوی باشد، بدون شک این عوارض شدیدتر خواهد شد.
هر چه میزان خونریزی و تورم زخم حاصل از کشیدن دندان شدیدتر باشد، درمان آن هم بیشتر طول می کشد. به هر حال، در عادی ترین حالت، حدود سه روز پس از اینکه دندان شما کشیده شود، زخم ها بهبود یافته و از درد آن کاسته خواهد شد.
یکی از مهم ترین محدودیت هایی که در کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی ممکن است وجود داشته باشد، مساله ای است که می تواند در ظاهر صورت شخص به وجود آورد. هر چند این موضوع از نظر متخصصان ارتودنسی اصلا قابل دفاع محسوب نشده و آن ها این مورد را رد می کنند.
بیمارانی که برای انجام درمان ارتودنسی به متخصصان مراجعه می کنند و مجبور به کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی می گردند، اغلب دارای تراکم دندانی متوسطی هستند. به طوری که شلوغی متوسطی در یک محدوده 5 تا 8 میلی متری ایجاد گردیده است. این در حالی است که عرض یکی از دندان های پرمولر (در انتهای دهان) به طور متوسط حدود 8 میلی متر خواهد بود. در نتیجه در فرایند کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی، حذف کردن دو عدد از آن ها منجر به آزاد شدن فضای 16 میلی متری در قوس دندانی می گردد. یعنی فضایی که در ازای کشیدن دو دندان پرمولر سالم ایجاد می شود، نسبت به فضای مورد نیاز برای رفع شلوغی دندان ها بیش از حد نیاز است.
به کمک درمان ارتودنسی می توان دندان های جلویی را مجددا به فضاهای های خالی ایجاد شده کشید و این فضاها را پر کرد. جابجایی دندان های جلویی بسیار آسان تر از کشیدن دندان های مولر با ابعاد بزرگ به سمت جلو و به داخل فضاهای خالی ایجاد شده خواهد بود.
در سال های اخیر شواهد زیادی از طریق تصویربرداری های سه بعدی به دست آمده است که نشان می دهد و مجرای تنفسی با باز کردن فضاهایی که در اثر کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی به وجود آمده، گشوده شده است. در نتیجه، بیمارانی که به اختلالات تنفسی و درد مبتلا هستند، دیگر مشکلی نخواهند داشت. در حقیقت، در این مطالعات کاهش علائم اختلال تنفسی و نیز کاهش تنفس انسدادی که در پژوهش های خواب های شبانه اندازه گرفته شده و گزارش گردیده است.
با توجه به معیارهای علمی و تجربی که در حال حاضر وجود دارد، به خاطر چنین مساله ای نباید ارتودنسی به همراه کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی را که قرار است نظم دندان ها را بهبود ببخشد، به تعویق انداخت و یا از آن منصرف شد. اما ممکن است هر دندانپزشک متخصص با توجه به تحصیلات و علمی که به مساله دارد، در زمینه کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی، برای از بین بردن شلوغی و مرتب کردن آن ها کمی تردید داشته باشد.
بر اساس تحقیقاتی که تا کنون انجام شده است، عمده مشکلات دندانی و شلوغی هایی که بر روی فک های بیماران به وجود می آید، ناشی از رشد دندان های بزرگ بر روی فک هایی است که به اندازه کافی بزرگ نیستند و یا رشد کافی نداشته اند. در بیشتر بیماران و داوطلبان درمان ارتودنسی، با افزایش اندازه قوس های دندانی می توان با این مشکل مقابله نمود.
افزایش اندازه قوس های دندانی به طور معمول در سنین 7 تا 9 سالگی می تواند انجام شود تا رشد دندان های بعدی به خوبی صورت گیرد.
در سنین بالاتر که دندان های دائمی به اندازه کافی رشد کرده اند و یا تعداد آن ها زیاد شده است، می توان از ابزار اصلاحی نظیر براکت های دیمون (Damon Braces) که انعطاف پذیر هستند، استفاده کرد. براکت های ارتودنسی به دندان های فرد کمک می کنند تا آهسته و آرام به جای مناسب خود انتقال یافته و مرتب شوند. همچنین، با حرکت آرام دندان ها این امکان فراهم می شود تا استخوان جدید شکل بگیرد.
در صورتی که اندازه دندان در حال رشد خیلی بیشتر از فضای خالی باشد که روی فک دیده می شود، این احتمال وجود دارد که متخصص از وسیع کننده کام استفاده کند. این دستگاه های وسیع کننده کام در فک بالا به کار می رود تا به صورت آرام و آهسته عرض فک را زیاد کرده و فضای اضافی را برای دندان ها ایجاد نماید.
در واقع، این فک بالا است که نقش کلیدی دارد. زیرا فک بالا یک الگو برای موقعیت قرار گرفتن و رشد فک پایین ایجاد می کند. به این ترتیب، اگر فک بالا انقباض بیش از حد داشته باشد، قادر است فک پایین را به سمت عقب نگه داشته و از لغزیدن آن به سمت جلو جلوگیری کند. شبیه به زمانی که پا در یک کفش باریک، تا انتها نمی لغزد. این مشکلات میتواند باعث اختلال اوربایت (Overbites) گردد.
اگر چه ممکن است درمان شلوغی دندان ها بدون کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی برای همه افراد ممکن باشد، اما بهتر است در صورت نیاز به کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی نیز به عنوان یک گزینه منطقی اهمیت داده شود. در هر حال، یک متخصص ارتودنسی مجرب همواره بهترین گزینه را برای بیمار خود انتخاب و اجرا می کند. اما این بهترین گزینه با توجه به تجربه، آموزش و تحصیلات فرد متخصص می تواند کاملا متفاوت باشد.
کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی یکی از گزینه هایی است که معمولا یک متخصص ارتودنسی برای از بین بردن ازدحام دندانی استفاده می کند. با این حال، به دلیل اختلاف نظرهایی که در مورد این مساله وجود دارد، شاید از دید برخی از صاحب نظران راه حل ایده آلی به نظر نرسد.
اینکه رفع بی نظمی دندان ها با کشیدن دندان های سالم در طول درمان ارتودنسی انجام شود یا خیر کاملا به نظر متخصص ارتودنسی شما بر می گردد. بنابراین، با انتخاب یک متخصص ارتودنسی باتجربه، قابل اعتماد و ماهر می توانید با خیال راحت بهترین روش درمانی را داشته و در نهایت بهترین نتیجه را بگیرید.