اختلالات بایت یا مال اکلوژن چیست؟

اختلالات بایت یا مال اکلوژن اصطلاحی است که برای نشان دادن نامرتب بودن دندانها و خروج آنها از حالت طبیعی استفاده می شود. در حالت ایده آل دندان های هر فرد باید به راحتی و با نظم خاصی در فضای مناسب داخل دهان جا گرفته و مشکلاتی مانند شلوغی و تراکم دندانها یا فاصله بیش از حد بین آنها وجود نداشته باشد. همچنین هیچ کدام از دندان ها نباید کج یا به سمت خاصی پیچ خورده باشد. معمولاً دندانهای فک فوقانی قسمت بسیار کمی از دندانهای فک تحتانی را می پوشانند تا دندان های آسیاب به خوبی روی یکدیگر قرار گیرند.

اصطلاح اختلالات بایت ممکن است برای هر فرد و هر نوع انحراف از وضعیت طبیعی متفاوت باشد. برای جلوگیری از تغییر وضعیت گونه ها و لب ها، تراز بودن دندان های بالا بسیار ضروری است. این در حالی است که تراز بودن دندانهای پایین برای جلوگیری از تاثیر منفی روی زبان ضروری است. در ادامه هم درمورد مال اکلوژن صحبت خواهیم کرده و هم شیوه های درمانی آن را معرفی می‌کنیم.

اختلالات بایت یا مال اکلوژن چیست؟

اختلالات بایت (Malocclusion) نوعی نامرتبی و بی نظمی در دندان هاست که می تواند منجر به عوارض جدی برای سلامت دهان و دندان شود. این اختلالات باعث می شود که دندان ها از حالت طبیعی خارج شده و به شکل های مختلفی تغییر کند که برای هر کدام از آنها اصطلاحات متفاوتی به کار برده می شود. به طور کلی مال اکلوژن زیر مجموعه های زیر را دارد:

• دندان های شلوغ یا کراودینگ
• کراس بایت
• اوربایت
• آندربایت
• اپن بایت

نامرتب بودن دندانها و خروج آنها از حالت طبیعی باعث می شود که عملکرد حیاتی آنها هم مختل شود. بنابراین برای درک بهتر این مشکل و محافظت از سلامت کلی دهان و سیستم گوارش، عوامل آن را هم معرفی خواهیم کرد.

اختلالات بایت یا مال اکلوژن

عوامل موثر در ایجاد مال اکلوژن

نکته امیدوار کننده در مورد اختلالات بایت این است که معمولاً یک بیماری ارثی است و دخالت عادت های بد دندانپزشکی در آنها بسیار کمتر است. البته باید بپذیریم که علاوه بر انتقال آنها از یک نسل به نسل دیگر، برخی شرایط و عادت های خاص هم وجود دارد که روی شکل و ساختار فک تاثیر می‌گذارند و آن را تغییر می‌دهند. این موارد عبارتند از:

• شکاف لب و شکاف کام
• استفاده مکرر از پستانک بعد از سن سه سالگی
• استفاده طولانی مدت از شیشه شیر برای تغذیه در سنین کودکی
• مکیدن انگشت شست در اوایل کودکی
• جراحات و صدماتی که منجر به تغییر وضعیت فک می شوند
• تومورهای دهان یا فک
• دندانهای با شکل غیرطبیعی یا آسیب دیده
• مراقبت ضعیف از دندانها که منجر به تغییر وضعیت دندانی یا تاج دندان میشود
• انسداد راه هوایی و تنفس دهان که به طور بالقوه در اثر آلرژی یا آدنوئید ها و بزرگ شدن لوزه ها به وجود می آید.

علائم و نشانه های اختلالات بایت

باید این حقیقت را در ذهن داشته باشیم که اختلالات بایت یا همان مال اکلوژن صرفاً یک نوع بی نظمی خاص را شامل نمی شود و ممکن است برای هر فرد یک تعریف متفاوت داشته باشد. بنابراین ما هم علائم کلی آن ها را به صورت یک فهرست می آوریم تا شما هم علائم و نشانه ها را در مورد خود بررسی کنید:

• وضعیت نامناسب دندان‌ها و تراز نادرست آنها
• تغییر در وضعیت و ظاهر صورت
• گزش مکرر قسمت داخلی گونه ها و زبان
• احساس ناراحتی و درد هنگام جویدن غذا یا گاز زدن
• مشکلات گفتاری به خصوص هنگام تلفظ برخی حروف خاص
• تنفس از طریق دهان و بسته شدن مسیر عبور هوا

راهکارهای تشخیص مال اکلوژن و طبقه بندی آنها

دندانپزشکان برای تشخیص اختلالات بایت معمولاً از معاینات رایج دندانپزشکی استفاده می‌کنند. این معاینات در وهله اول شامل تشخیص بصری وضعیت دندان‌ها می‌شود که در برخی موارد از پرتونگاری اشعه ایکس هم استفاده می شود. این شیوه‌ها برای مشخص بودن تراز دندانها استفاده می شود و بعد از آن شدت و نوع مال اکلوژن هم تشخیص داده می‌شود. حالا اگر از انواع مختلف این مشکلات چشم‌پوشی کنیم می توانیم آنها را در سه سطح متفاوت قرار دهیم:

اختلالات بایت یا مال اکلوژن

 کلاس ۱

در مال اکلوژن کلاس 1 دندان های فوقانی روی دندانهای پایین قرار می‌گیرند و وضعیت نیش طبیعی بوده و همپوشانی دندان ها بسیار کم است. این حالت در واقع حالت عادی و نرمال قرار گیری دندان ها است و معمولاً مشکل خاصی در وضعیت فک و دندانها وجود ندارد

اختلالات بایت یا مال اکلوژن

 کلاس ۲

در صورت وجود اوربایت شدید از آن به عنوان اختلالات بایت کلاس ۲ یاد می شود. در این وضعیت معمولاً دندان های بالا و فک بالا به طور قابل توجهی با دندان‌ها و فک پایین همپوشانی دارند و بخش بسیار مهمی از آن ها را می پوشانند.

 کلاس ۳

مال اکلوژن کلاس ۳ زمانی در این رده قرار می‌گیرد که فرد آندربایت شدید را تجربه کند. در این شرایط معمولاً فک پایین به سمت بیرون حرکت می‌کند و دندانهای پایین با دندانهای بالا به طور کامل همپوشانی دارند.

اختلالات بایت یا مال اکلوژن

 گزینه های درمان اختلالات بایت

بیشتر افراد مبتلا به مال اکلوژن خفیف نیازی به درمان ندارند. با این حال اگر فرد اختلالات بایت شدید را تجربه کند دندانپزشک او را به متخصص ارتودنسی ارجاع می دهد. ارتودنتیست ها با توجه به وضعیت فرد و شرایطی که در دندان ها و استخوان فک دارد گزینه های درمانی مختلفی را توصیه می‌کند که ممکن است یکی از موارد زیر باشد:

• استفاده از براکت ارتودنسی برای اصلاح موقعیت دندان
• کشیدن دندان برای باز کردن فضا و تصحیح شلوغی دندان ها
• استفاده از روش جراحی برای تغییر شکل یا کوتاه کردن استخوان فک
• استفاده از سیم و دستگاه های مخصوص برای تثبیت استخوان فک

البته باید این نکته را به خاطر داشته باشید که درمان مال اکلوژن ممکن است برخی عوارض مانند پوسیدگی دندان، درد یا ناراحتی یا سوزش دهان ناشی از استفاده از وسایلی مانند براکت ارتودنسی و همچنین مشکل در غذا خوردن و جویدن به دنبال داشته باشد.

اختلالات بایت یا مال اکلوژن

راهکارهای پیشگیری از ابتلا به بیماری اختلالات بایت

 پیشگیری از بیماری مال اکلوژن می تواند بسیار دشوار باشد زیرا در بیشتر موارد به صورت ارثی بوده و از یک نسل به نسل دیگر انتقال پیدا میکند. اما به طور کلی والدین باید در استفاده از پستانک و شیشه شیر برای فرزندان خردسال خود محدودیت ایجاد کنند تا از این طریق در روند رشد فک آنها تغییرات بزرگی ایجاد نکنند. در ضمن این نکته را هم به خاطر داشته باشید که تشخیص زودهنگام اختلالات بایت ممکن است به کاهش طول درمان و شدت درمان کمک کند و ارائه گزینه پیشنهادی برای دندانپزشک را هم ساده تر کند.

 جمع بندی

درمان مال اکلوژن دندان‌ها در کودکان و بزرگسالان به طور معمول منجر به اصلاح مشکل می‌شود. درمان زودهنگام در دوران کودکی منجر به کاهش مدت زمان درمان و همچنین هزینه درمان میشود. بزرگسالان هم میتوانند از راهکارهای درمانی نتایج خوبی کسب کنند اما باید بپذیریم که طول درمان برای افراد بزرگسال طولانی تر و هزینه آن هم گران تر خواهد بود. مال اکلوژن به طور مستقیم با وضعیت استخوان ها و شرایط فک فرد در ارتباط است و به همین دلیل پیشنهاد گزینه درمانی ممکن است برای هر فرد متفاوت بوده و ارتودنتیست ها گزینه های درمانی خاص در نظر بگیرند.

اگر شما هم یکی از علائم گفته شده در این مطلب را دارید یا احساس می کنید که به مشاوره بیشتری نیاز دارید از طریق شماره های سایت با ما تماس بگیرید تا امکان مراجعه حضوری برای شما فراهم کنیم.