در این نوشته می خوانید:
ترشح بزاق یکی از فرآیندهایی است که برای داشتن محیط دهانی سالم، همواره باید برقرار باشد. به منظور پاکسازی و مرطوب نگه داشتن دهان و نیز برای هضم غذا همواره لازم است تا حدی از بزاق در دهان وجود داشته باشد. اگر بزاق به اندازه کافی ترشح نشود، حالتی خشک و ناراحت کننده به وجود می آید که اصطلاحا دهان خشک نامیده می شود. عوامل داخلی و خارجی متعددی می توانند خشکی دهان را در پی داشته باشند که استفاده از براکت های ارتودنسی یکی از این عوامل به شمار می آید. در ادامه به بررسی علائم خشکی دهان و برخی راهکارهای رفع آن اشاره خواهیم کرد.
فاکتورهای زیادی به صورت مستقیم و غیرمستقیم می توانند بر شدت خشکی دهان اثر بگذارند. عوارض جانبی مربوط به برخی از داروها، بیماری ها و عفونت ها می تواند از جمله این عوامل باشد. همچنین، برخی از درمان های پزشکی می توانند منجر به پدیده خشکی دهان شوند. آسیب های عصبی، کمبود آب بدن و حذف غدد بزاقی با اعمال جراحی دلایل دیگری هستند که می توانند بر میزان رطوبت دهان اثرگذار باشند. به طور کلی، میزان رطوبت دهان تا حد زیادی به شیوه و سبک زندگی روزمره اشخاص بستگی دارد.
اگر به طور مداوم احساس تشنگی می کنید و یا در گلوی خود احساس خشکی بیش از حد دارید، یعنی شما دچار مشکل دهان خشک هستید. این خشکی حتی گاهی می تواند با بروز زخم های دهانی، ترک خوردگی لب ها و خشکی و قرمز شدن زبان مشخص شود. به علاوه اگر به هنگام چشیدن، جویدن و یا بلعیدن غذا دچار ناراحتی می شوید باید در صدد رفع خشکی دهانتان برآیید. احساس چسبندگی و خشکی در دهان که می تواند با بوی بد دهان همراه شود نیز نشانه دیگری از معضل دهان خشک به شمار می رود. هر کدام از این عوامل در جای خود قادر هستند تا به دلیل خشک کردن بیش از حد ناحیه دهان، منجر به عفونت در حفره دهانی و پوسیدگی دندان ها گردد.
اگر جزو افرادی هستید که به درمان ارتودنسی روی آورده اید، ممکن است تا کنون با مشکل خشکی دهان روبرو شده باشید. بهتر است بدانید که این مساله تنها شما را ناراحت نکرده و یک معضل شایع به حساب می آید. البته هستند کسانی که اصلا با چنین حالتی روبرو نمی شوند. علت خشکی دهان ممکن است به چند دلیل باشد. در صورتی که با به کار بردن براکت ها دچار خشکی دهان، ترک لب، تشنگی و غلظت بزاق شده اید و یا در بلع غذا مشکل دارید، می توانید با انجام برخی کارهای ساده از شدت آن ها بکاهید و دوران درمانی خود را پشت سر بگذارید.
هنگامی که براکت ها در دهان شما قرار می گیرند، در اصل فضای دهان را اشغال می کنند. این ابزارها روی گونه ها و لب ها برخورد کرده و تا زمانی که به آن ها عادت کنید کمی ناراحتی برایتان به دنبال خواهند داشت.
در برخی اشخاص، کمترین حرکت جزئی در براکت ها برای تنظیم شدن آن ها، باعث می شود تولید بزاق تا حد زیادی کاهش یابد. همین موضوع منجر به خشکی دهان و چسبندگی آن می گردد و در نهایت مواردی مانند بلع غذا را با مشکل مواجه می سازد.
اگر هم اکنون در حال استفاده از براکت ها هستید، حتما می دانید که رژیم غذایی شما بنا بر درمان شما تغییر می کند. مثلا مواد غذایی شور نظیر پاپ کورن و یا چیپس از برنامه غذایی شما حذف می شود. به علاوه ممکن است به دلیل سختی هایی که در اثر براکت ها به وجود آمده است، خوردن و آشامیدن مواد مختلف برایتان کمی دشوار باشد. تمامی این مسائل در نهایت می تواند منجر به کم شدن آب بدن و خشکی محیط دهان گردد.
پس از بیدار شدن از خواب ممکن است در دهان خود احساس خشکی کنید. این موضوع نشان دهنده آن است که براکت ها بر نحوه تنفس شما در خواب نیز اثرگذار بوده اند. در واقع بسیاری از افراد پس از استفاده از ابزار ارتودنسی، ممکن است با احتمال بیشتری نسبت به قبل با دهان باز بخوابند. به این ترتیب، به جای بینی از طریق دهان تنفس خواهند کرد و بنابراین ورود هوا به دهان در طول شب، فضای آن را خشک می نماید.
مواردی وجود دارند که خشکی دهان شما را تشدید می کنند که از جمله آن ها می توان به سیگار کشیدن و یا مصرف هرگونه دخانیات، مصرف بیش از حد سدیم در برنامه غذایی، مصرف بیش از اندازه کافئین و نوشیدن الکل اشاره کرد.
مسلما کم شدن آب بدن و در نتیجه آن کاهش رطوبت در قسمت های مختلف بدن، می تواند ترک لب ها را در پی داشته باشد. ممکن است متوجه شده باشید که براکت ها لب های شما را خشک تر می کنند. یکی از علت های این موضوع، می تواند تنفس از طریق دهان باشد. همچنین تغییر رژیم غذایی و یا کاهش نوشیدن آب در طول روز می تواند خشکی و در نهایت ترک خوردن لب ها را به دنبال داشته باشد.
براکت ها به خودی خود منجر به بوی نامطبوع دهان نمی شوند. اما دقت کنید که اگر دهانتان خشکی بیش از حدی داشته باشد و یا نکات بهداشتی مربوط به دهان و دندان را رعایت نکنید، براکت ها می توانند به عنوان دلیل ثانویه بوی بد دهان به حساب آیند. مسواک زدن به طور مرتب یکی از کارهایی است که می تواند از بوی بد دهان جلوگیری کند. همچنین، متخصص ارتودنسی معمولا وسایل تمیز کننده مخصوص ارتودنسی برای شما تجویز کرده است که بر بهداشت براکت ها تمرکز داشته و به تمیزی هر چه بیشتر دهان کمک می کند. به این ترتیب، ذرات غذا تا حد امکان از دهان شسته شده و در جاهایی که منجر به رشد باکتری ها می شوند، انباشته نمی گردند.
علاوه بر شست و شوی مرتب و با دقت محیط دهان، اگر همواره بدن را هیدراته نگه دارید و برنامه و رژیم غذایی مناسب و مساعدی برای خود بچینید، می توانید همواره تنفسی تازه داشته باشید.
با به کار بردن روش های زیادی می توان به بهبود خشکی دهان ناشی از براکت ها پرداخت و یا حتی از آن جلوگیری کرد. در اینجا برخی از این روش ها را در ادامه آورده ایم که می توانند برای داشتن دهانی مرطوب و سالم به شما کمک نمایند.
مواردی مانند تنباکو، سیگار و الکل می توانند خشکی دهان را تشدید کنند. غذاهایی که تند، شور و یا بیش از حد خشک هستند نیز به این مساله دامن می زنند. مصرف کافئین اضافی در طول روز نیز می تواند مزید بر علت گردد. تمامی این موارد حتی در غیاب براکت ها هم می توانند بر خشکی دهان اثرگذار باشند. بنابراین، در صورتی که در دوره درمانی ارتودنسی به سر می برید و دچار خشکی دهان شده اید این موارد را حذف کنید.
دهان شویه شما باید بدون الکل باشد تا احتمال خشکی دهان را کاهش دهد. همچنین، مصرف غذاهایی که به طور طبیعی رطوبت زیادی دارند نیز می تواند در کنترل خشکی اثر بسزایی داشته باشند. میوه ها، سبزیجاتی که رطوبت بالایی دارند، سوپ ها و اسموتی ها از جمله این موارد به شمار می روند.
نکته ای که باید همواره به یاد داشته باشید این است که یخ را هرگز نباید جوید. زیرا تاثیر بسیار نامناسب و نامطلوبی بر روی دندان ها خواهد داشت. این مساله را به طور خاص در حالتی که از براکت ها استفاده می کنید نیز در نظر داشته باشید. با این حال، در صورتی که به تازگی ارتودنسی انجام داده اید و در دهان خود احساس ناخوشایند نظیر درد، تورم و خشکی دارید، می توانید با مکیدن قطعات یخ این مشکلات را تا حد زیادی کاهش دهید. اگر کمی طعم داشتن یخ حس و حال بهتری به شما می دهد، تکه های خربزه نیمه منجمد و یا قطعات کوچک یخ زده خیار را می توانید جایگزین یخ معمولی کنید. مکیدن یخ، رطوبت دهان را افزایش می دهد.
علاوه بر یخ، مکیدن آب نبات های بدون قند نیز می تواند تولید بزاق را تحریک کند. اما باز هم تاکید می کنیم که آن ها را بمکید و از گاز زدن و جویدن خودداری نمایید.
نوشیدن آب به مقدار کافی در طول روز نکته بسیار مهمی است که بسیاری از افراد به آن اهمیتی نمی دهند. بهتر است بدانید که هیچ کدام از مایعات نظیر آب میوه، چای، قهوه و دیگر نوشیدنی ها مانند تاثیری که آب بر هیدراته کردن بدن و همچنین بر طرف کردن خشکی دهان دارد، موثر نیستند. اگر از جمله افرادی هستید که دوست دارید آب را به صورت طعم دار مصرف کنید، خیار خرد شده، لیمو، نعناع و مانند آن ها طعم و رایحه خوبی در آب ایجاد می کنند. ممکن است آب آشامیدنی در محل زندگی شما طعم و یا بوی نامطبوعی داشته باشد؛ در این حالت نیز استفاده از یک سیستم تصفیه آب می تواند کمک شایانی کند.
یکی از دلایلی که باعث می شود شما احساس خشکی کنید، می تواند عدم وجود رطوبت در هوای منزل باشد. این مشکل در هنگام خواب شب که گرمای بخاری ممکن است بیشتر باشد، افزایش می یابد. خشک بودن هوای خانه باعث کاهش رطوبت بدن می گردد.
از طرفی اگر بخاطر وجود براکت ها، در هنگام خواب از راه دهان تنفس می کنید، قطعا این کاهش رطوبت ملموس تر خواهد بود که باعث خشکی دهان می گردد. همین مساله باعث می شود که حتی در طول شب برای نوشیدن آب و رفع تشنگی بیدار شوید.
در صورتی که از یک دستگاه بخور استفاده نمایید، بدون شک نقش موثری در افزایش رطوبت بدن داشته و احساس راحتی به شما خواهد داد. اگر بعد از اینکه از خواب بیدار شده اید متوجه خشکی لب و دهانتان شده اید، می توانید از این به بعد، قبل از خواب دستگاه بخور را روشن کنید. حتی ممکن است به طور کلی رطوبت هوا در منطقه زندگی شما کم باشد. با این شرایط می توانید دستگاه بخور را در طول روز نیز روشن نگه دارید.
فراموش نکنید که دستگاه مرطوب کننده هوا، فقط برای افزایش رطوبت به کار می رود و نباید به عنوان جایگزین مصرف آب استفاده شود. رطوبت ایجاد شده تنها کمک می کند که سرعت کم شدن آب بدنتان کاهش یابد. یعنی حتی در حضور دستگاه بخور هم باید به طور مرتب آب بنوشید.
به عنوان یک نتیجه گیری کلی باید گفت استفاده از براکت ها ممکن است کمی ناراحت کننده و گاه باعث خشکی دهان شود و یا هنگام حرکت دادن فک، کمی شما را اذیت کند؛ اما فراموش نکنید که تمامی این سختی ها موقتی است. در نهایت شما می توانید با یک لبخند عالی و زیبا با حفره دهانی سالم، سالیان طولانی از زندگی خود لذت ببرید.