در این نوشته می خوانید:
ارتودنسی یکی از روش های درمان متداول در میان همه افراد جامعه با گروه های سنی متفاوت است. با استفاده از این روش می توان مشکلات دهان و دندان نظیر اوربایت، آندربایت، ازدحام و شلوغی دندان ها و یا فاصله نامناسب میان دندان ها را برطرف نمود. چنانچه شما تحت درمان ارتودنسی قرار گرفته و در حال استفاده از براکت های ارتودنسی باشید، ممکن است احساس کنید لثه هایتان متورم شده است. این مسئله ای است که اصلاً نباید نادیده گرفته شود. توجه داشته باشید تورم لثه ها اصلاً نشانه وجود یک مشکل خاص در اثر قرار گرفتن براکت های دندانی نیست و بیشتر بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند، مشکلات جزئی در ناحیه لثه ها را تجربه خواهند کرد، اما از طرفی براکت ها یک مکان مناسب برای رشد باکتری های موجود در دهان و دندان و تجمع پلاک ها هستند. همین مسئله موجب می شود گاهی اوقات در اثر عدم رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان و در نتیجه رشد باکتری و تشکیل پلاک، لثه ها دچار التهاب و عفونت شده و در نهایت متورم شوند. بنابراین در صورت مشاهده تورم لثه در دوران درمان ارتودنسی توصیه می شود هرچه سریع تر برای معاینه نزد متخصص ارتودنسی خود بروید. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا ارتباط بین درمان ارتودنسی، براکت های دندانی و تورم لثه ها را به خوبی دریابید.
یکی از روش های درمانی ارتودنسی، استفاده از براکت های ثابت است. هنگام قرار گرفتن براکت های ثابت روی دندان ها معمولاً تمیز کردن دندان ها دشوارتر می شود. در نتیجه این امر در اطراف براکت ها تجمع باکتری ها زیاد شده، احتمال ابتلا به عفونت لثه افزایش پیدا می کند. توجه داشته باشید گاهی اوقات در اثر قرار گرفتن بیمار تحت درمان ارتودنسی و دشوار شدن رعایت مراقبت های بهداشتی دهان و دندان، ممکن است لثه ها بدون وجود هیچ نشانه ای دچار التهاب یا عفونت شوند. همچنین در صورتی که بافت لثه نازک بوده، استحکام کافی نداشته باشد، ممکن است در نهایت دندان ها لق شده و لثه ها تحلیل برود. چنانچه این مشکلات زود تشخیص داده شوند، ممکن است بافت لثه قابل بهبود باشد.
مطالعات انجام گرفته روی بیماران تحت درمان ارتودنسی نشان داده است که ده الی دوازده درصد از بیماران در حین درمان ارتودنسی دچار تحلیل لثه شده اند. تورم لثه ها یکی از مسائل حائز اهمیتی است که اصلاً نباید نادیده گرفته شود، زیرا ممکن است یکی از نشانه های وجود بیماری پریودنتیت باشد. بیماری پریودنتیت یکی از بیماری های شدید لثه است که در آن باکتری های موجود در داخل دهان موجب آلوده شدن بافت لثه و التهاب و عفونت آن می شوند که در صورت عدم تشخیص به موقع و پیشگیری از پیشرفت بیماری ممکن است عفونت لثه به استخوان های فک نیز گسترش پیدا کند. بیماران مبتلا به عفونت لثه در معرض آسیب لثه، دندان ها و استخوان فک قرار می گیرند و حتی این مسئله می تواند در دراز مدت موجب از دست رفتن دندان های آن ها نیز بشود.
تورم و التهاب لثه معمولاً به دلیل عدم رعایت نکات بهداشتی دهان و دندان مانند مسواک زدن حداقل دو بار در روز و نخ دندان کشیدن اتفاق می افتد. گاهی اوقات بدن بیماران به صورت ژنتیکی در برابر باکتری ها و عفونت ها مقاومت کمی دارد و در نتیجه احتمال ابتلا به عفونت در دوران ارتودنسی برای این بیماران افزایش پیدا می کند. در اولین مراحل ابتلا به تورم لثه و عفونت، لثه ها کمی عقب نشینی پیدا می کنند و حفره های کوچکی بین لثه و دندان ها ایجاد می شود. باکتری ها در این حفره های ایجاد شده تجمع می یابند و کم کم عفونت به طور غیرقابل کنترلی گسترش پیدا می کند.
قرمز و متورم بودن لثه ها یکی از نشانه های وجود مشکل در لثه ها است. به عنوان مثال خونریزی هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن یکی از علائم شایع بیماری پریودنتیت است که در صورتی که در این مرحله بیمار متوجه عفونت لثه ها شود می تواند با اقدام برای درمان از آسیب بیشتر به لثه و استخوان فک و دندان ها پیشگیری نماید.
نکته حائز اهمیت این است که تورم لثه و ابتلا به بیماری های پریودنتیت می تواند در هر زمانی رخ بدهد و تنها در دوران درمان ارتودنسی اتفاق نمی افتد، اما به دلیل دشوار شدن رعایت نکات بهداشتی در طول مدت درمان ارتودنسی، بیشتر متخصصین ارتودنسی در هر بار معاینه دهان و دندان بیمار، دندان ها را از نظر وجود پلاک و جرم بررسی می کنند تا از ابتلای بیماران به بیماری های لثه پیشگیری نمایند. در اولین مراجعه به متخصص ارتودنسی، ابتدا متخصص دهان و دندان بیمار را از نظر وجود علائم تورم و التهاب لثه و عفونت بررسی می کند و برای معاینه دقیق تر از اشعه ایکس کمک می گیرد. در صورتی که در این مرحله مشخص شود که بیمار مبتلا به بیماری پریودنتیست است، در ابتدا بیمار برای درمان این مشکل به یک متخصص پریودنتیست ارجاع داده خواهد شد تا قبل از شروع درمان ارتودنسی لثه های بیمار تا حد امکان درمان شود. به همین دلیل همواره به بیماران توصیه می شود قبل از قرار گرفتن تحت درمان ارتودنسی و در طول مدت درمان ارتودنسی برای معاینه دقیق لثه های خود به یک متخصص پریودنتیست نیز مراجعه نمایند.
همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره شد، متخصص ارتودنسی در هر جلسه دهان و دندان بیمار را بررسی می کند. در صورتی که ارتودنتیست هنگام معاینه متوجه وجود پلاک در اطراف براکت و دندان های بیمار شود و یا علائم وجود التهاب لثه در داخل دهان بیمار مشاهده نماید، در ابتدا تلاش می کند نحوه صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن با براکت های دندانی را به بیمار آموزش دهد و سپس از بیمار می خواهد تا تعداد دفعات مسواک زدن در طول روز را افزایش دهد تا از پیشرفت بیماری و التهاب لثه ها جلوگیری نماید.
چنانچه بیمار در طول مدت درمان ارتودنسی متوجه تورم شدید لثه های خود شود لازم است هر چه سریع تر با متخصص ارتودنسی خود تماس گرفته، زمانی برای ملاقات و معاینه تنظیم کند. لازم به ذکر است بیشتر افرادی که تحت درمان ارتودنسی با استفاده از براکت های دندانی ثابت هستند دچار التهاب لثه خواهند شد، زیرا رعایت نکات بهداشتی دهان و دندان با استفاده از این براکت ها دشوار است. متخصص ارتودنسی در قرار ملاقات تعیین شده در ابتدا به دقت لثه های بیمار را بررسی می کند و سپس اقدامات لازم برای درمان را در صورت نیاز انجام خواهد داد. توجه داشته باشید در صورت عدم مراجعه سریع به متخصص ارتودنسی و پریودنتیست ممکن است التهاب و عفونت لثه به قدری زیاد شود که در نهایت بیمار دندان های خود را از دست بدهد.
در موارد بسیار نادر ممکن است لثه های بیمار در طول مدت درمان ارتودنسی در اثر ابتلا به بیماری پریودنتیت متورم شوند. در این هنگام بسته به تشخیص متخصص ارتودنسی ممکن است روند درمان ارتودنسی متوقف شده، بیمار به متخصص پریودنتیست برای انجام درمان تخصصی ارجاع داده شود. این مسئله به این دلیل است که حرکت کردن دندان ها به سمت جایگاه صحیح با وجود مشکلات لثه امری دشوار است و در نتیجه ممکن است سلامت لثه و دندان ها به خطر بیفتد. در برخی موارد نیز متخصص پریودنتیست لثه ها را از باکتری ها پاکسازی می کند و میزان تحلیل استخوان فک را بررسی نموده ، اقدامات درمانی لازم را انجام می دهد. پس از اتمام درمان بیماری پریودنتیت و کنترل آن درمان ارتودنسی می تواند از سر گرفته شود. با این حال به احتمال زیاد به این بیماران توصیه می شود تا در زمان هایی مشخص به طور منظم به یک متخصص پریودنتیست مراجعه کنند و دهان و دندان خود را معاینه نمایند.
با توجه به اینکه تورم لثه یکی از اتفاقات شایع در طول مدت درمان ارتودنسی در صورت عدم رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان و یکی از علائم بیماری پریودنتیت شدید است، همواره توصیه می شود بیماران در طول مدت درمان ارتودنسی خود مراقبت های بهداشتی مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را به طور کامل انجام دهند و حداقل هر شش ماه یک بار برای معاینه و تمیز کردن جرم دندان ها به دندانپزشک مراجعه کنند. در این صورت احتمال ابتلا به عفونت های لثه و تشدید یافتن بیماری ها کمتر شده و احتمال موفقیت درمان ارتودنسی نیز افزایش خواهد یافت.