در این نوشته می خوانید:
جراحی فک یکی از روش های درمانی در دندانپزشکی به حساب می آید که می تواند از نظر زیبایی و حفظ سلامت دهان و دندان بسیار تاثیرگذار باشد و عمدتا در بزرگسالان به کار گرفته می شود و به طور کلی، برای گرفتن بهترین نتیجه از آن لازم است با ارتودنسی همراه شود که تحت عنوان ارتوسرجری شناخته میشود.
جراحی کردن فک برای مواردی چون ایجاد تقارن بین فک های بالا و پایین، افزایش سطح در دسترس فک بالا و بزرگتر کردن آن و حذف حالت گنبدی کام در بزرگسالان به کار می رود. البته این گونه موارد در سنین رشد با ارتودنسی بر طرف می شود اما اگر بالاتر از سن بلوغ اقدام شود، باید جراحی فک با ارتودنسی همراه گردد.
در هر حال، به منظور گرفتن نتایج هر چه بهتر از عمل جراحی فک، لازم است از مدتی قبل از جراحی اقدامات و مراقبت هایی انجام شود. در این مقاله به این اقدامات و ضرورت انجام آن ها اشاره خواهیم کرد.
جراحی ارتوگناتیک که اکثر ما آن را با عنوان جراحی فک می شناسیم، یکی از مهم ترین جراحی هایی است که افراد با اهداف مختلف درمانی و زیباسازی صورت انجام می دهند. بسیاری از ناهنجاری هایی که در فک های بالا و پایین دیده می شوند، معمولا از زمان کودکی قابل تشخیص هستند. از این رو، اگر در سنین قبل از بلوغ برای رفع آن ها اقدام شود، به دلیل نرم بودن بافت های استخوانی حفره دهان، درمان ارتودنسی می تواند راه مناسبی باشد.
اما در خیلی از موارد به دلیل سهل انگاری والدین و یا هر عامل دیگری، این نوع درمان ها به تعویق افتاده و فرد در سنین بالا برای رفع آن ها اقدام خواهد کرد. برای مثال ممکن است فرد دندان هایی بهم ریخته داشته باشد و یا احساس درد در ناحیه فک او را آزار دهد. در چنین شرایطی با توجه به بالا بودن سن درمان ارتودنسی به تنهایی پاسخگو نبوده و لازم است جراحی فک نیز به روند درمان اضافه شود. جراحی کردن فک می تواند تغییرات عمده ای در ساختار صورت ایجاد کرده و بر زیبایی و اعتماد به نفس شخص تاثیر بسزایی داشته باشد.
شخصی که باید برای رفع مشکل خود جراحی فک انجام دهد، لازم است به دنبال یافتن یک متخصص ارتودنسی و جراح فک عالی باشد. این مساله از مهم ترین مسائلی به حساب می آید که می تواند در نتیجه حاصل از درمان اثر بخش باشد. به طور کلی، معمولا اگر یکی از این متخصصین را بیابید، می توانید از آن ها برای پیدا کردن متخصص دیگر کمک بگیرید. چون معمولا ارتودنتیست ها و جراحان فک و صورت با یکدیگر همکاری داشته و می توانند به طور مشترک برای درمان یک بیمار برنامه ریزی نمایند.
فرد باید پس از انتخاب متخصصین مورد نظر، برای دریافت مشاوره به آن ها مراجعه نماید تا در مورد همه مراحل درمان، عوارض و نتایج مورد انتظار با آن ها مشورت کرده و اطلاعات لازم را دریافت کند. اگر در اولین گام خود به متخصص ارتودنسی مراجعه کردید، می توانید معرفی نامه ای برای مراجعه به متخصص جراح فک مورد اعتماد وی از او دریافت کنید.
ممکن است لازم باشد پیش از جراحی کردن فک لازم باشد درمان ارتودنسی نیز به مدت چند ماه انجام شود. در چنین مواردی متخصص ارتودنسی با گرفتن عکس های رادیولوژی از فک و دندان ها مشخص می کند که فرایند درمان به چه صورت خواهد بود.
بعضی از مراقبت هایی که باید قبل از شروع برنامه درمانی انجام گیرد، از مدت زمان خیلی طولانی قبل از شروع درمان باید اجرا شود. برای مثال فردی که قصد درمان ارتودنسی و عمل فک دارد باید قبل از هر چیزی مصرف سیگار، قلیان و الکل را کنار بگذارد. این کار برای درمان موفق و حصول نتیجه بهتر بسیار مهم است.
اگر لازم باشد تا فرد قبل از عمل جراحی فک، درمان ارتودنسی انجام دهد، باید ارتودنتیست تمامی دندان ها را معاینه کرده و وضعیت سالم یا پوسیده بودن آن ها را بررسی کند. دندان هایی که نیاز به درمان ریشه و یا ترمیم دارند باید حتما درمان شوند تا بتوان عمل ارتودنسی را بر روی آن ها انجام داد.
یکی دیگر از مواردی که باید پیش از عمل ارتودنسی بررسی شود، بیماری هایی است که به هر دلیلی در لثه های فرد وجود دارد. وجود عفونت و یا تحلیل رفتن لثه ها و همچنین، انباشته شدن جرم در نزدیکی ریشه دندان ها از جمله این موارد هستند که باید حتما درمان شوند. این امکان نیز وجود دارد که فضای کافی برای مرتب کردن دندان های دائمی بر روی فک ها وجود نداشته باشد. در چنین مواردی ارتودنتیست بر اساس تشخیص خود یک یا چند دندان را می کشد تا درمان ارتودنسی نتیجه بهتری داشته باشد.
مراقبت های حین ارتودنسی و رعایت بهداشت مربوط به بازه زمانی که این درمان انجام می شود بسیار اهمیت دارد. براکت های ارتودنسی که در دهان قرار می گیرند باید به طور مرتب به کمک مسواک و نخ دندان مخصوص تمیز شوند. این کار از ایجاد جرم و پوسیدگی بر روی دندان ها جلوگیری به عمل می آورد. مراقبت از خود ابزار ارتودنسی نیز اهمیت زیادی دارد. جویدن غذاها و خوراکی های سفت و یا چسبناک می تواند منجر به شکستن براکت ها و یا پاره شدن سیم ارتودنسی گردد.
به منظور آگاهی جراح فک و ارتودنتیست مورد نظر از چگونگی پیش رفتن فرایند درمان لازم است پیش از شروع مراحل درمانی، از دندان ها و فک شخص یک قالب تهیه شود. این کار برای تصمیم گیری های حین درمان مفید است.
در معاینه مرتب دندان ها و وضعیت فک در حین انجام درمان ارتودنسی و روزهای قبل از جراحی فک نباید سهل انگاری صورت گیرد. اگر قصد انجام عمل فک را در روزهای آتی دارید، بهتر است از مصرف داروهای شیمیایی و گیاهی که به رقیق شدن خون کمک می کنند مانند وارفامین و آسپرین جلوگیری کنید. البته در این مورد حتما باید با پزشک خود مشورت نمایید تا از مشکلات بعدی پیشگیری شود.
براکت های ارتودنسی در هنگام انجام عمل جراحی فک نباید از روی دندان ها برداشته شوند. زیرا ممکن است بر نتیجه درمان ارتودنسی و مرتب شدن دندان ها تاثیر منفی داشته باشد. در روز عمل و یا چند روز قبل از آن لازم است یک تصویربرداری کامل از تمامی دندان ها و فک های بالا و پایین انجام شود. این تصاویر به همراه کلیه مدارک پزشکی دیگری که دارید باید در اختیار جراح فک شما قرار گیرد. در این بازه می توانید تمامی سوالات و مشکلاتی که دارید را با پزشک خود در میان بگذارید.
اینکه چرا لازم است پیش از جراحی کردن فک حتما ارتودنسی انجام گیرد به مشخص کردن موقعیت صحیح فک ها در حین جراحی مربوط می شود. در اصل، زمانی که دندان ها مرتب می شوند، تقارنی که باید نسبت به یکدیگر داشته باشند، کاملا رعایت خواهد شد. در نتیجه اگر فک ها نسبت به هم عقب و جلو باشند و یا به هر دلیلی تقارن نداشته باشند، در این حالت به خوبی قابل تشخیص خواهد بود.
جراحی فک برای تعیین موقعیت صحیح فک ها مخصوصا فک بالا انجام می شود. به همین دلیل، لازم است از ابزاری استفاده شود تا بتوان استخوان فک را در جای مناسب ثابت کرد. ابزار مخصوص مانند پیچ ها، پلیت ها، سیم های مخصوص و کش هایی که برای این کار مناسب هستند از جمله این موارد به حساب می آیند. البته برخی الاستیک ها نیز برای ثابت کردن فک ها استفاده می شوند تا موقعیت فک ها نسبت به یکدیگر تثبیت گردد.
لازم است این نکته را یادآور شویم که جراحی فک از سمت داخل دهان انجام می شود و نیازی نیست نگران جای زخم و یا اسکار حاصل از جراحی باشید.
در درمان های دندانپزشکی مخصوصا درمان هایی که به زیبایی مربوط می شوند، دستمزد و شهرت ارتودنتیست و جراح فک در تعیین هزینه های کلی اهمیت بسیاری دارد. با این حال، برخی هزینه های جانبی مانند مراجعات و معاینات، هزینه آزمایش ها و عکس برداری و داروهای بعد از جراحی فک را نیز باید در نظر گرفت.