در این نوشته می خوانید:
شاید برای شما جالب باشد که بدانید عده زیادی از دندانپزشکان در معاینه های های اولیه دندانپزشکی کودکان، آلرژی های فصلی را مورد بررسی قرار می دهند. این مسئله به این خاطر است که حساسیت ها در روند رشد صورت، فک و دندان های کودکان نقش چشمگیری دارد. علاوه بر این، آلرژی ها نشانگر اطلاعاتی درخصوص سلامت سیستم ایمنی کودکان هستند. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا ارتباط بین آلرژی یا حساسیت و مشکلات دهان و دندان کودکان را به خوبی دریابید.
آلرژی خصوصاً در کودکان در سراسر جهان مسئله ای است که روز به روز افزایش می یابد. شایع ترین نوع آلرژی در کودکان آلرژی هایی است که در اثر مصرف برخی از مواد غذایی ایجاد می شود و نزدیک به ۱۰ درصد کودکان درگیر این نوع از آلرژی هستند. در اثر آلرژی، کودکان دچار سایر مشکلات جسمی در ناحیه دهان و دندان یا سایر قسمت های بدن می شوند که این مشکلات می تواند حتی تا سنین بزرگسالی آن ها ادامه پیدا کند و روند زندگی آن ها را تحت تاثیر قرار دهد. همانطور که در ابتدای این مطلب نیز به آن اشاره شد، آلرژی یا حساسیت می تواند نشان دهنده چگونگی سلامت سیستم ایمنی کودک و دستگاه گوارش او نیز باشد.
یکی از شایع ترین عوارضی که در اثر آلرژی رخ می دهد، مسدود شدن سینوس است. در نتیجه این امر کودکان نمی توانند به درستی از راه بینی تنفس کنند و همین مسئله شکل دهان و دندان ها و حتی صورت و فک آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین آلرژی می تواند موجب نا منظم شدن دندان های کودکان بشود.
آلرژی اصولاً همراه با التهابات داخل مجاری تنفسی خصوصا بینی اتفاق می افتد که به عنوان مثال در اثر گرد و غبار، کپک ها،گرده گیاهان و پوست برخی از حیوانات رخ می دهد. متداول ترین نوع حساسیت ها نیز در اثر گرده گل ها و برخی از انواع گرده درختان رخ می دهد که بیشتر در فصل بهار و تابستان افراد را درگیر خود می کند. بنابراین عده ای از افراد درگیر آلرژی های فصلی می شوند. این افراد تنها در فصل های خاصی از سال مبتلا به انواع حساسیت ها می شوند. در مقابل افرادی هستند که مثلاً به نوعی غذای خاص حساسیت دارند و همیشه و در همه زمان ها درگیر آن هستند.
در ادامه به برخی از شایع ترین محرک ها برای آلرژی خصوصاً در کودکان اشاره خواهد شد.
برخی از انواع کپک ها و سفیدک ها، گرد و غبار و گرده گل ها و درختان، لمس علف های هرز و چمن و تماس با پوست برخی از انواع حیوانات می تواند نشانه های آلرژی را در افراد ایجاد کند. علاوه بر این کسانی هستند که نسبت به برخورد نیش حشرات خصوصاً زنبور ها حساسیت دارند. مصرف غذاهای خاصی مانند بادام زمینی، گوجه فرنگی، توت فرنگی، تخم مرغ و غیره نیز می تواند موجب آلرژی شود.
سیستم ایمنی بدن کودکان هنگام برخورد با آلرژن ها واکنش نشان می دهد. سیستم ایمنی بدن تصور می کند که این عوامل خطرناک هستند و در نتیجه ماده ای به نام هیستامین آزاد می شود تا از بدن در برابر این آلرژن ها حفاظت کند. رها شدن مقدار زیاد هیستامین در بدن موجب بروز علائم ناخوشایندی می شود. در بیشتر موارد در صورتی که آلرژن ها از راه تنفس وارد شوند، چشم ها، ریه و بینی را تحت تاثیر قرار می دهند، اما اگر آلرژن ها از طریق دستگاه گوارش وارد بدن شوند، علائم گوارشی و یا علائمی در ناحیه دهان کودک مشاهده خواهد شد. در ادامه فهرستی از این نشانه ها ارائه شده است.
گرفتن بینی و بنابراین تنفس از راه دهان، خر و پف کردن، مسدود شدن سینوس، مشکلات تنفسی مانند سرفه، التهاب چشم ها، تورم، قرمز شدن و خارش چشم، بروز بثورات پوستی مانند اگزما و خارش پوست، احساس سردرد در ناحیه سینوس و احساس فشار پشت چشم و شقیقه همراه با بی خوابی و مشکلات تمرکزی و تجمع خون در پاها از جمله نشانه هایی است که در افراد مبتلا به الرژی ظاهر می شود. توجه داشته باشید هر بیمار می تواند یک یا چند مورد از این نشانه ها را داشته باشد.
لازم است بدانید شدیدترین واکنشی که بدن نسبت به ورود آلرژن ها نشان می دهد آنافیلاکسی نامیده می شود که حتی می تواند منجر به مرگ بیمار شود.
متاسفانه بیشتر مشکلات ناشی از آلرژی در کودکان مشاهده می شود. در صورت عدم توجه به موقع و درمان زودهنگام، آلرژی می تواند موجب نا منظم شدن دندان ها شده، زیبایی کودک و رشد دندان ها و سلامت دهان و دندان او را تحت تاثیر قرار دهد.
چگونگی تنفس در کودکان روی ترتیب دندان های آن ها تاثیر زیادی دارد. با توجه به اینکه کودکانی که تحت تاثیر آلرژی قرار می گیرند مشکلات تنفسی پیدا می کنند، احتمال نا منظم شدن دندان های آن ها با افزایش سن بیشتر می شود. در کودکان مبتلا به آلرژی مخاط بیش از حد ترشح می شود. مخاط غلیظ و بزاق زیاد در دهان می تواند مجرای تنفسی کودک را مسدود نماید. این مسئله باعث مشکلات تنفسی کودکان و خروپف کردن آن ها می شود و در نتیجه دندان های کودکان به مرور زمان نا منظم شده و برای اصلاح به براکت های ارتودنسی نیاز می شود. به منظور پیشگیری از نیاز کودکان به قرار گرفتن تحت درمان ارتودنسی باید آلرژی آن ها به موقع تشخیص داده شده و درمان شود.
لازم است بدانید آبریزش از چشم و بینی و خارش چشم و عطسه نیز از جمله عوارضی است که روی تنفس و ترتیب دندان های کودکان تاثیر نا مطلوب دارد.
توجه داشته باشید سلامت روده ها نیز نقش زیادی در سلامت سیستم ایمنی بدن، روند هضم، سطح انرژی و به طور کلی سلامت بدن کودک دارد. روده و آلرژی ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره شد، آلرژی ها در اثر واکنش سیستم ایمنی بدن اتفاق می افتد. در نتیجه بهبود سلامت روده می تواند به درمان آلرژی کودک کمک کرده، سلامت دندان های او را حفظ کند.
با توجه به تاثیر چشمگیر آلرژی روی سلامت دهان و دندان و به طور کلی سلامت عمومی کودکان، اقدام برای درمان به موقع آن بسیار حائز اهمیت است. برای درمان کودکان مبتلا به آلرژی نخست باید آزمایش هایی روی کودک انجام شود تا مشخص کند کودک به چه نوع مواد غذایی حساسیت دارد. این آزمایش ها را پزشک عمومی یا متخصص کودکان تجویز میکند و پس از مشخص شدن مواد غذایی حساسیت زا، این خوراکی ها به طور موقت از رژیم غذایی کودک حذف شده و سپس مجددا به آن اضافه خواهد شد.
با توجه به ارتباط نزدیک بین سلامت روده و آلرژی، رژیم غذایی کودکان نقش زیادی در روند سلامت آن ها دارد. در مدت درمان آلرژی برخی از غذاهای مضر مانند قندهای تصفیه شده و روغن های فرآوری شده از رژیم غذایی حذف شده و جایگزین هایی مانند روغن نارگیل و غذاهای تخمیر شده و سبزیجات جایگزین آن خواهد شد. توجه داشته باشید بسیاری از ناراحتی های گوارشی در اثر عدم تعادل در باکتری های موجود در روده است. با استفاده از مواد غذایی پروبیوتیک می توان تعادل باکتری ها در روده را کنترل کرد.
یکی دیگر از آزمایش هایی که متخصص برای کودک تجویز می کند، بررسی میزان ویتامین دی در بدن او است، زیرا کمبود ویتامین دی یکی از عوامل ابتلا به آلرژی، مشکلات روده و کاهش سیستم ایمنی بدن است.
در نهایت یکی دیگر از مسائل حائز اهمیت این است که در صورتی که پس از ابتلای کودک به آلرژی سینوس وی مسدود شده باشد، باید بینی را با آب و نمک شست و شو داد و یا از اسپری های نمکی برای پاک کردن بینی استفاده کرد. روغن اکالیپتوس نیز یکی از راهکارهای مورد استفاده برای شست و شوی بینی است که برای پاکسازی و باز کردن سینوس ها بسیار مفید است.
توصیه می شود پدران و مادرانی که کودک مبتلا به آلرژی دارند حتماً در این خصوص با دندانپزشک صحبت کنند تا از ایجاد مشکلات در ناحیه دهان و دندان کودک جلوگیری شود.