تاثیر وراثت و ژنتیک بر مشکلات ارتودنتیک

آیا تاکنون به وضعیت دندان های خود و نظمی که دارند دقت کرده اید؟ آیا فکر می کنید دندان هایتان به اندازه کافی مرتب هستند؟ به طور طبیعی دندان های هر فردی می توانند کمی بهم ریختگی داشته باشند. در این مقاله قصد داریم تا به تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی پرداخته و ببینیم این مساله چقدر می تواند مشکل آفرین باشد.

این مساله در خیلی از موارد اهمیتی نداشته و نیازی به درمان ندارد. اما همیشه هم این طور نیست.

در بسیاری از موارد بهم ریختگی ها و نامنظمی های دندانی منجر به مشکلاتی مانند گزیدگی ناحیه داخلی گونه ها، ادای نادرست کلمات و سوت زدن به هنگام صحبت کردن می شوند. از همه مهم تر بی نظمی های دندانی تا حد زیادی بر زیبایی لبخند و چهره اثرگذار بوده و بنابراین می تواند اعتماد به نفس افراد را تحت تاثیر قرار دهد.

به طور کلی عوامل متعددی می توانند در بی نظمی های دندانی و مشکلات مربوط به فک ها نقش داشته باشند. در این میان تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی از جمله مواردی است که نمی توان آن را نادیده گرفت.

تاثیر وراثت بر بی نظمی دندانی

ارتودنسی چیست و به چه دلیل مفید است؟

ارتودنسی یکی از جمله درمان های مهم دندانپزشکی به شمار می رود که به مرتب کردن دندان ها و نظم دادن به آن ها کمک می کند. همچنین، در بسیاری از موارد با اصلاح مشکلات مربوط به فک ها می تواند منجر به سلامت دندان ها و حتی زیبایی چهره افراد گردد. ارتودنسی عمدتا برای درمان ناهنجاری های مربوط به مال اکلوژن به کار می رود. همچنین، برای جفت کردن دندان ها و قرینه کردن آن ها ارتودنسی یک گزینه درمانی بسیار ایده آل به شمار می آید.

با یک نگاه اجمالی در آینه و مشاهده وضعیت دندان ها می توان به میزان بهم ریختگی آن ها پی برد. در صورتی که دندان هایتان خیلی بهم ریخته به نظر می رسد، نیازی به نگرانی و یا احساس ضعف نیست. بسیاری از افراد به واسطه تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی، دچار این مشکل هستند و در اکثر موارد با درمان ارتودنسی آن را برطرف می کنند؛ به این ترتیب، می توانند اعتماد به نفس از دست رفته خود را دوباره باز گردانند.

به این ترتیب، تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی تنها برای شما نیست که البته شدت آن نیز در افراد مختلف فرق دارد. اگر فکر می کنید که دندان هایتان باید منظم تر از وضعیت فعلی باشند و در اصطلاح دندانپزشکی تراز گردند، قبل از هر چیزی باید توسط یک متخصص ارتودنسی مجرب تحت معاینه قرار گیرید تا برنامه ریزی درمانی لازم برای شما انجام شود. در نهایت، پس از گذراندن دوره درمانی می توانید به نظم دلخواه و لبخندی زیبا دست یابید و از این طریق اعتماد به نفس خود را افزایش دهید.

منظم شدن دندان ها و قرار گرفتن آن ها روی هم مستلزم آن است که دندان های روی فک های بالا و پایین به طور دقیق بر سر جای خود قرار گرفته باشند. عدم وجود چنین نظمی می تواند ناشی از تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی باشد.

اگر هنگامی که دندان های خود را روی هم قرار می دهید، متوجه برخی نامتقارنی ها و یا فضاهای خالی می شوید، قطعا دندان های شما در جای درست خود قرار نگرفته و یا در ناحیه فک ها دچار مشکل هستید؛ البته بعید نیست که هر دو مشکل را به صورت خفیف یا شدید داشته باشید.

اندازه فک ها و دیگر اجزای صورت و دهان یکی از مواردی است که به شدت تحت تاثیر وراثت و ژنتیک قرار می گیرد. به همین دلیل، تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی یکی از نکاتی است که در بحث نظم دندان ها و سلامت دهان و دندان اهمیت فراوانی پیدا می کند.

کسی که فک کوچکی داشته باشد، اگر به طور ژنتیکی دندان های بزرگی داشته باشد، در هنگام رشد دندان های دائمی دچار مشکل خواهد شد. در چنین حالتی باید از طریق درمان هایی مانند ارتودنسی فضای کافی را برای ظهور دندان های جدید ایجاد کرده و به آن ها اجازه دهیم تا از لثه خارج شوند. به این ترتیب، دندان ها می توانند از جای اصلی خود خارج شده و هیچ گونه بی نظمی برای دیگر دندان ها ایجاد نکنند.

این امکان نیز وجود دارد که فک به خوبی و به طور صحیحی رشد نکرده باشند. به طوری که گاهی لازم است از وسیع کردن کام بهره گرفت که در این مورد نیز درمان ارتودنسی می تواند کارگشا باشد.

به این ترتیب، غیر از عوامل محیطی، تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی نیز به طور مستقیم و یا غیرمستقیم می تواند خود را نشان دهد. در هر دو صورت مراجعه به یک متخصص ارتودنسی راه حل مناسبی برای حل آن ها خواهد بود تا بتوانید دندان های خود را منظم کرده و از زیبایی و سلامتی آن ها لذت ببرید.

تاثیر وراثت بر بی نظمی دندانی

چه موقع می توان برای درمان ارتودنسی اقدام نمود؟

از زمان کودکی که به مرور دندان های شیری و سپس دندان های دائمی رشد می کنند، به وضوح می توان شاهد تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی بود. البته شاید گاهی شما قادر به تشخیص آن نباشید و برای تشخیص مشکلات ناشی از وراثت لازم باشد به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.

مراجعه فرد به ارتودنتیست در هر سن و زمانی می تواند انجام گیرد تا هر چه سریع تر مشکلات دندانی و بی نظمی ها برطرف شده و به ظاهری مطلوب برسد. اما به عنوان یک توصیه لازم می دانیم یادآور شویم که در صورت بروز مشکلات ناشی از تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی، مراجعه در سنین پایین و بخصوص در سنین پیش از بلوغ که هنوز رشد اجزای صورت کامل نشده و بافت های دهانی کاملا سخت نیستند، خیلی مناسب تر است.

در واقع، در این بازه انجام ارتودنسی راحت تر بوده و تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی به سادگی قابل تشخیص و رفع شدن هستند. این نکته را فراموش نکنید که درمان ارتودنسی یکی از درمان های دندانپزشکی زمانبر به حساب می آید که به مرور زمان شاهد نتایج آن خواهید بود. حتی گاهی برای وارد شدن به فرایند ارتودنسی باید اقداماتی مانند درمان دندان های پوسیده انجام شود. به این ترتیب، بهتر است در سنین پایین برای این درمان اقدام کنید تا پیش از رسیدن به سنین بزرگسالی بتوانید به نتایج مطلوب دست یابید.

تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی

تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی عنوانی است که از ابتدای این مقاله به آن اشاره کردیم. همان طور که قبل تر گفتیم تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی نیز مانند قد و ساختار اندامی فرد غیر قابل انکار است.

تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی یک مساله طبیعی به نظر می رسد. زیرا در اصل، یک شخص جزییات اجزای صورت و اندازه آن ها را از طریق ژن ها از والدین خود دریافت می کند.

به همین دلیل، اگر یکی از والدین فرد و یا هر دو نفر آن ها در سنین پایین دچار بهم ریختگی های دندانی و یا مشکلات فک بوده اند، کودک آن ها نیز می تواند گرفتار آن شود. هر چند تنها عوامل ژنتیکی نیستند که می توانند بر نظم دندان ها اثرگذار باشند و برخی فاکتورهای محیطی نیز در این موضوع نقش دارند. اما تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی مساله مهمی است که در خیلی از موارد حتی در غیاب عوامل محیطی می تواند مشکل ساز باشد.

گاهی والدین مشکل بهم ریختگی دندانی نداشته اند اما کودک دچار این عارضه می شود. همان طور که می دانید و بارها هم اشاره شد اجزای صورت یک فرد از والدین به او به ارث می رسد. به طوری که گاهی شباهت یک فرد به یکی از والدینش بسیار زیاد است. اما در برخی موارد بعضی از ویژگی هایی که فرد از والدین دریافت کرده است مشکلاتی را به همراه خواهد داشت. این مساله مخصوصا در بحث تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی بسیار دیده می شود.

فرض کنید که یک شخص پدری با فک بزرگ و مادری با دندان های کوچک و ریز دارد. حال اگر این فرد فک خود را از پدر و دندان های خود را از مادرش به ارث ببرد، به نظر شما چه مشکلی ایجاد می شود؟ قطعا دندان ها فاصله غیر استانداردی خواهند داشت و ایجاد فضاهای خالی در بین دندان ها اجتناب ناپذیر خواهد بود. Spacing نامی است که برای این گونه بهم ریختگی ها انتخاب شده است. تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی در چنین حالتی با انجام عمل ارتودنسی قابل رفع خواهد بود که البته ممکن است دندانپزشک اقدامات دیگری نیز در نظر داشته باشد.

تاثیر وراثت بر بی نظمی دندانی

حالت دیگری را در نظر بگیرید که فک کوچک از مادر و دندان های درشت از پدر به او به ارث برسد. در این صورت تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی چگونه خود را نشان می دهد؟ این مساله معمولا تا زمانی که کودک دندان های شیری خود را دارد، مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

اما پس از اینکه کودک دندان های شیری  خود را از دست داده و دندان های دائمی درشت او رشد می کنند، به دلیل کمبود فضا، دندان ها در سر جای خود قرار نمی گیرند. حتی گاهی یک دندان برای اینکه بتواند از لثه خارج شود به دندان های دیگر فشار وارد می کند و آن ها را بهم ریخته می سازد. در چنین حالتی در یک ناحیه از فک شلوغی و ازدحام دندان ها را خواهید دید که در اصطلاح دندانپزشکی کراودینگ (Crowding) نامیده می شود.

کراودینگ و Spacing تنها دو مورد از مسائلی هستند که ناشی از تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی بوده و با ارتودنسی رفع می شوند. گاهی فرد دارای مشکلات مربوط به ناحیه فک است که باعث می شود موقعیت فک ها نسبت به یکدیگر مناسب نبوده و فک پایین نسبت به بالا جلوتر قرار گیرد. این مساله نیز یک نارسایی مهم است که باید حتما درمان شود.

علت بروز چنین مواردی این است که از زمان شروع رشد جنین، ژن ها می توانند دچار جهش شده و تغییراتی را به وجود آورند. در صورتی که جهش های ایجاد شده در ژن های مرتبط با فک ها و دندان ها رخ دهد، ناهنجاری های دندانی و فکی در آینده را در پی خواهد داشت.

به این ترتیب، با توجه به تمام عواملی که از کودکی بر نظم دندان ها اثرگذار هستند، بهتر است در سنین پایین کودک را نزد یک متخصص ارتودنسی برده تا تحت معاینه کامل قرار گیرد. ابزار مخصوص ارتودنسی در بسیاری از موارد می توانند مشکلات را حل کرده و عمل تراز کردن دندان ها را به خوبی انجام دهند. هر چند معاینات منظم در طول درمان نیز باید حتما مد نظر قرار گیرد تا بهترین نتیجه حاصل گردد.

چه عواملی غیر از وراثت، می تواند بر بی نظمی های دندانی تاثیرگذار باشد؟

در قسمت های قبل به تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی پرداختیم. با این حال در برخی قسمت ها هم اشاره کردیم که به غیر از وراثت و جهش های ژنتیکی، عوامل محیطی نیز می توانند بر ایجاد ناهنجاری های دندانی و بدون نظم شدن دندان ها اثرگذار باشند.

فرض کنید کودکی در سنین خیلی پایین در اثر سهل انگاری والدین و یا لجاجت کودک در رعایت بهداشت دهان و دندان، دچار پوسیدگی شدید دندان ها شود. در این صورت، دندانپزشک می تواند از روش های درمانی مختلفی استفاده کند. اما اگر پوسیدگی خیلی زیاد باشد، هیچ درمانی بهتر از کشیدن دندان کودک نخواهد بود.

در نتیجه دندان شیری کودک کشیده شده و یک فضای خالی ایجاد می گردد. در مورد این فضای ایجاد شده باید چاره ای جست، در غیر این صورت دندان های مجاور جای آن را پر کرده و فضایی برای رشد دندان دائمی جایگزین آن پیدا نخواهد شد.

اگر از فضای دندان از دست رفته محافظت نشود، به هنگام رشد دندان دائمی در این قسمت، به دندان های مجاور فشار وارد می شود و نوعی بهم ریختگی و در نتیجه ازدحام به وجود می آید.

عوامل دیگری نیز وجود دارند که به مرور می توانند منجر به ناهنجاری های دندانی و بی نظمی آن ها شوند. تنفس از طریق دهان، مکیدن انگشت شست در سنین کودکی از جمله این عوامل شناخته می شوند. به این ترتیب، تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی تنها عامل ایجاد شلوغی دندان ها نبوده و عوامل دیگر نیز می توانند دخیل باشند.

تاثیر وراثت بر بی نظمی دندانی

آیا بی نظمی دندان ها تنها بر زیبایی فرد اثر دارد؟

شاید تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی بیش از هر چیزی زیبایی فرد را زیر سوال ببرد؛ اما بهتر است بدانید که این معضل اثرات جانبی حادتری نیز می تواند داشته باشد. اصلی ترین مساله ای که در اثر شلوغی دندان ها می تواند شرایط را دشوارتر کند، تمیزی دندان ها و شستشوی آن ها است. زیرا وقتی دندان ها دچار شلوغی و بهم ریختگی باشند، تمیز کردن تمام سطوح دشوار بوده و باقی مانده های غذا از بین دندان ها تمیز نمی شوند.

انباشته شدن مواد اضافی منجر به تجمع جرم بر روی دندان ها شده و در نهایت پوسیدگی شدید دندانی و بیماری های لثه را در پی خواهد داشت. مساله کراودینگ به واسطه همین مشکلات می تواند سلامت دستگاه گوارش را به خطر انداخته و منجر به افزایش باکتری های مضر در این ناحیه گردد.

آیا نتایج ارتودنسی ماندگار هستند؟

گاهی حاد بودن تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی، فرد را ناچار به انجام ارتودنسی می کند. اما لازم است یادآوری کنیم که درمان ارتودنسی تنها به همین جا ختم نمی شود و باید مراقبت های بعد از آن را جدی گرفت. در واقع، پس از اینکه درمان به اتمام رسید باید برخی اقدامات را پیگیری نمود تا نتایج پایداری برای فرد به جای بگذارد؛ در غیر این صورت پس از مدتی نتایج حاصل از بین رفته و مشکلات دندانی به حالت اولیه باز می گردند.

معمولا هنگامی که دندانپزشک یا ارتودنتیست شما، براکت ها را از دهان خارج می کند، طبیعی است که استفاده از ریتینر های ارتودنسی را نیز برایتان تجویز نماید. این کار باعث تثبیت نتایج حاصل از ارتودنسی خواهد شد و معمولا تا یک سال باید به طور مرتب ادامه یابد.

در صورتی که این گونه مراقبت ها جدی گرفته نشود و یا دندانپزشک تجربه و تخصص کافی نداشته باشد، بدون شک پس از مدتی مشکلات ناشی از بهم ریختگی دندان ها و ایرادهای فکی را دوباره تجربه خواهید کرد.

به این ترتیب، رفع مشکلات ناشی از تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی کاملا زمانبر بوده و باید با دقت انجام شود.

تاثیر وراثت بر بی نظمی دندانی

آیا تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی ، نتایج ارتودنسی را از بین می برد؟

با توجه به توضیحاتی که در بخش قبل داده شد ممکن است حالا با این سوال مواجه شوید که آیا با وجود تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی، می توان به دوام نتایج ارتودنسی امیدی داشت؟

یکی از نکاتی که درباره این موضوع وجود دارد این است که با تمام شدن دورانی که رشد اجزای صورت به حد نهایی خود می رسد، گاهی ممکن است فک ها دوباره به حالت اولیه خود برگشته و یا به شکل قبلی خود نزدیک شوند. این امکان وجود دارد که با اصطلاحی تحت عنوان رشد منفی فک روبرو شوید که کاملا به وراثت مرتبط می شود.

همان طور که پیش از این اشاره کردیم، رشد استخوان های بدن و مخصوصا استخوان فک کاملا تحت مسائل وراثت و ژنتیک صورت می گیرد. از آن جایی که وراثت همواره با فرد باقی می ماند، اگر بعد از اتمام دوره درمانی باز هم دچار مشکلات پیش از درمان شدید لازم است که با ارتودنتیست خود مراجعه نمایید.

در صورتی که  به واسطه تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی، نتوان نتایج ماندگاری را ایجاد نمود، دندانپزشک از یک روش دیگر برای مرتب کردن دندان ها استفاده خواهد کرد. برای مثال، کشیدن برخی از دندان ها و یا انجام جراحی در ناحیه فک می توانند مشکل شخص را تا حد زیادی رفع نمایند.

با این توضیحات، تاثیر وراثت و ژنتیک بر بی نظمی های دندانی تنها در ایجاد آن ها نبوده و حتی در بسیاری از موارد ممکن است نتایج حاصل از درمان را نیز تحت تاثیر قرار دهد.